Design Thinking in de Zorg

Als Team Je Eigen Organisatie of Innovatie Ontwerpen.

Design Thinking

Als je het maar geen design thinking noemt!’ brieste Jan Buis, de professor van Guido Stompff, de schrijver van “Design Thinking,  Radicaal veranderen in kleine stappen.” De ontdekking van design thinking  als bron voor innovatie, tussen 2002 en 2010, was niets meer en niets minder dan een reprise van uitkomsten van onderzoek van decennia ervoor. Alleen was het opgeschreven door economen en organisatiedeskundigen, en niet door mensen die al jarenlang onderzoek doen naar innovatie. 

Stompff: 'pas later begon ik te vermoeden dat schrijvers als Roger Martin wel degelijk een belang-rijke rol vervulden. Het begon te dagen dat de aanpak wellicht bruikbaar is voor niet-designers.'  De pijn werd verzacht door de snel groeiende belangstelling uit onverwachte hoeken. Allerlei opleiding-en wilden design thinking in hun curriculum. Managementteams van grote én kleine organisaties wilden het kunstje leren, het liefst in één dag. Gaandeweg ontdekte Stompff, dat ondanks het grote enthousiasme onder managers, design thinking nauwelijks werd toegepast. Ze bleven vastzitten in het analytische wereldbeeld, dat je eerst moet weten wat het probleem is, voordat je een oplossing gaat bedenken. Schijnbaar geeft inzicht in het wat en waarom onvoldoende handvatten om design thinking toe te kunnen passen. Er is ook inzicht in het hoe nodig!

Management filosofieën hebben er voor gezorgd dat alle sectoren en industrieën, ook de zorg er voor gezorgd dat organisaties (Mintzberg) en taken volgens een bepaald sjabloon zijn ingevuld.  Zo zijn vrijwel alle organisaties  en taken ingericht op basis van de managementprincipes van Mintzberg respectievelijk Taylor. Dit is de reden  waarom de hiërarchie in organisaties sterk top down is georiënteerd. Ook in professionele organisaties. De vraag is actueel of dit voor de zorg de juiste ordening- en  coördinatieprincipes zijn. Is het antwoord 'nee' dan moeten we op zoek naar specifiek voor de zorg (te) ontwikkelen principes. Wat een uitdaging... 

De ontwikkelingen in de geneeskunde, de medische zorg, patiënt - arts relatie, de informatiebehoef-te en digitaliseringsnoodzaak vragen om een andere kijk op organisaties, andere hiërarchieën, slim-me taakafstemmingen en horizontale verbanden en samenwerkingsvormen. Actueel zijn in dit kader modellen als: 'De Juiste Zorg Op de Juiste Plaats'; 'Ziekenhuizen in het Ziekenhuis' en 'Zieken-huiszorg Thuis'; 'Keten en Netwerkzorg.' Om dit professioneel te vertalen in hoogwaardige zorg, vraagt dit om een shift in het ontwerpen van organisatie, de vertaling naar ontwerpen, het testen van de ontwerpen, en methodieken die substantiële voordelen bieden op het vlak van draagvlak en implementatiekracht. 

Ontwerp Denken

Kun jij je voorstellen dat je met je team, bestaande uit vertegenwoordigers uit jouw organisatie, samen een nieuwe organisatie ontwerpt en samen bouwt? Dat je gaandeweg ervaart dat er al snel betrokkenheid en enthousiasme ontstaat over deze werkwijze, die (a) goed past bij de impact en dynamiek van hoogwaardige professionele zorg, en (b) sneller tot concrete resultaten leidt, dan klassieke benaderingen en (c) op termijn veel sneller successen laat zien. Die methodiek heet:

                                    "Design Thinking" ook wel "Ontwerp Denken" genoemd.

Zorgaanbieders hebben design thinking ontdekt.

Ook internationaal wordt "Design Thinking" in de zorg toegepast. Die organisaties zijn daar lovend over. Immers, de methodiek laat artsen en zorgverleners participeren en ervaren dat de uitkomst van 'hun' is. Opmerkelijk is dat al vanaf het begin sprake is van draagvlak en implementatiekracht. Het principe is dat iedereen in de organisatie meedoet en gaandeweg betrokken is en het uiteinde-lijke resultaat ziet ontstaan.

Het is 'hun' organisatie, 'hun' patiëntenzorg, 'hun' zorgmodel geworden. Samen hebben zij blokka-des opgeruimd en realistische keuzes gemaakt t.a.v. het model, de taken, functies, vaardigheden, instrumenten en mindset. De intense samenwerking draagt direct vanaf het begin van het proces bij aan saamhorigheid, 'top down - bottom up benadering,' wederzijds respect, betrokkenheid en een groeiend (zelf-)vertrouwen. mooi meegenomen voorzover die afwezig waren.

Uit de zorgpraktijk van het 'veranderen' blijkt

dat mensen en organisaties zich helemaal niet zo eenvoudig laten veranderen, mits men nauw betrokken is. design Thinking doet dat, het is empathisch van aard.  Klassiek veranderen brengt vaak onrust, wantrouwen, grote onzekerheden en mogelijk jaren stilstand met zich mee. Soms wordt een 'crisis' gebruikt om de organisatie weer in het gelid te krijgen. Ook leiders worden onzeker, zij zien de verandering als een potentieel risico voor zichzelf.  

De 'Design Thinking' methodiek is een geschikt voor zorgorganisaties, die willen of moeten verande-ren. Als dat lukt, ontstaat er in de organisatie een basis en cultuur voor permanente verandering. Immers, mensen doen graag mee, omdat ze weten hoe het werkt en wat het oplevert.

#NLdebestezorgterwereld is onderdeel van HAZ  - Copyright 2024 - Privacyverklaring