Nederland is modern en compact. De fysieke en digitale infrastructuur zien er goed uit. Maar in de uitvoering lijkt  de rek eruit. Scenario's en keuzes maken.  

'Ons land telt evenveel inwoners als twee Duitse deelstaten, of de staat New York'


Reistijd in minuten naar ziekenhuizen per auto.

Made by Bert van Rest

Parijs wil een 15-minuten stad worden, waar je alles wat je nodig hebt kunt vinden binnen 15 minuten lopen of fietsen. Zie: https://lnkd.in/eSZwgq3. Hebben wij dit ideaal in Nederland al bereikt, of bijna? Even rekenen: op de fiets kom je met 16 km/uur ong. 4 km ver in een kwartier.

Kun je in NL alles vinden binnen 4 km fietsen? Laten we eens kijken naar de data van supermarkten, drogisterijen, apotheken en buurten, bv. op ArcGIS Online. Welnu:
Er zijn 13.594 buurten in NL. Gezien vanuit het middelpunt zijn er 11.331 buurten met zowel een supermarkt, een drogist en een apotheek binnen 4 km (hemelsbreed voor het gemak). Dat is 83% van alle buurten.  Je zou dus kunnen concluderen: ja, Nederland is grotendeels al een 15-minuten stad.

Hierboven een afbeelding met buurten mèt alle 3 de genoemde voorzieningen (groen), èn buurten waar het er 2 of minder zijn (geel).

Wat leven we toch in een mooi land, of mooie stad, net hoe je ’t bekijkt!

Bert van rest





























Landelijke acute zorgkaart

Inleiding

Nederland telt 42.000 vierkante km. Trekken we  het wateroppervlak eraf, dan blijft er voor de 18 miljoen inwoners 31.000 vierkante kilometer over om te leven, samen te wonen en te werken. Ondanks het feit dat Nederland het internationaal in de meeste sectoren uitstekend doet. Nederland barste bijna uit haar jas. Nog nooit was de werkloosheid zo laag. Tot nu toe. 

Er komen scheuren in het blazoen. Daar waar het economisch jarenlang vanzelf ging is niets meer vanzelfsprekend. Een klimaatcrisis, een pandemie, een energiecrisis, een landbouwcrisis, oorlog in de Oekraïne,  en nu ook nog een woningcrisis. Tegelijkertijd stijgt het aantal migranten flink. Plus dan nog de politieke onrust, evenals de toenemende onrust en wantrouwen in de maatschappij. De druk op de democratie is ongekend. Er wordt van ons burgers oplettendheid gevraagd op de gebieden financiën, wonen, zorg, gelijkheid en sociale thema's.

Baanbrekende scenario's zijn nodig om goede keuzes te maken.

100.000 medewerkers hebben de zorg verlaten. Waarom? Wat is er tegen gedaan? De zorg komt de komende jaren ca. 200.000 zorgverleners te kort, uitgaande van de voorspellingen van het CPB, CBS en Nederlandse Bank. Maar waar halen we die mensen vandaan? moeten we wel mensen halen en moeten we het slimmer organiseren. 

Dan hebben we drie mogelijke scenario's:

  1. De zorg verschraalt tot een bedenkelijk niveau. Onderdelen van de zorg moeten stoppen. Zorgverleners zoeken hun heil in andere sectoren en landen;
  2. We maken harde keuzes en krimpen. We zorgen dat laag- en hoogwaardige zorg nog net in stand te houden is. Politiek:  Beter zorg op grotere afstand, dan geen zorg
  3. We krimpen, om te groeien. We stellen alles in het werk om de kwaliteit van de zorg te behouden, de zorgvraag te reduceren waar mogelijk en de kosten te verlagen. 

Geen zin om te veranderen, we zitten er warmpjes bij

De medische zorg is de afgelopen decennia steeds ingewikkelder geworden. De vraag naar zorg nam flink toe. COVID-19, vergrijzing en een explosie van welvaartsziekten, met mensen met onderliggende aandoeningen spelen parten. Per definitie veelal onvoorspelbare zorgvraag. Ook zijn er zorgvragen die niet in de zorg thuishoren, maar bijvoorbeeld bij gemeentelijke uitvoeringsorganisaties. De zorg zelf is tot op heden gegrepen door geld, gevangen in tegenstrijdige belangen en perverse bekostigingsmodellen. Pervers, omdat het geen enkele prikkel in zich heeft om te veranderen.

De zorg en vooral de organisatie van de zorg is niet meer van deze tijd. Dat wordt knellender, door de alsmaar gestegen hoeveelheid en diversiteit aan onderzoek- en behandelmogelijkheden. Nieuwe technologieën, extreem dure geneesmiddelen enerzijds en de succesvolle toepassing van medische risicoprofielen anderzijds, hebben de deuren van de ziekenhuizen wijd open gezet. Dat heeft de zorg tijdelijk even veiliger gemaakt, maar ook bedrijfsmatiger. Dit tezamen heeft tot gevolg, dat patiënten dat de situatie van de patient weinig comfortabel is geworden. De patiëntenzorg is zo complex geworden dat patiënten en hun begeleiding voor iedere afspraak apart naar het ziekenhuis moeten komen. Artsen daarentegen hadden amper tijd om hoog risico patiënten multidisciplinair te bespreken en te behandelen. 

Vraagstukken oplossen vanuit een '15 minuten' perspectief

Het probleem is echter dat het huidige zorgsysteem anno 2022 juist verder verstopt is geraakt. De combinatie met de crises, het tekort aan personeel maakt het nog nijpender. Enkele ziekenhuizen zijn inmiddels i grote financiële problemen gekomen. Het is nog maar de vraag of zij, afhankelijk van hun banken, het gaan redden. 

Er gloort, hoe jammer ook, weinig perspectief voor de zorg zoals we die hebben leren kennen, immers de groeiende  vraag naar meer en allerlei (nieuwe) soorten zorg en de medische ontwikkelingen, zijn volgens de voorspellingen van het CBS en CPB ongunstig. 

Kortom: een onverantwoord hoge druk op de zorg, met als gevolg langere wachttijden, fouten en ongelukken, onnodige reisbewegingen... en natuurlijk hogere zorgkosten. Maar hoe lossen we dat op? En hoe verhoudt zich dat met klimaat doelen en duurzaamheidsafspraken? 

Externe factoren die meehelpen problemen op te lossen. 

Hoe groot is dan de kans dat deze problemen afnemen, als de oplossingen alleen uit de zorg zelf komen, maar de mogelijkheden van een compact modern land niet worden benut. Dat zou een gemiste kans zijn. En zeg nou zelf: ons land is een van de landen met de beste fysieke en digitale infrastructuur ter wereld.

Regionalisering en digitalisering kunnen bij uitstek gedijen in een land, waar de meeste inwoners en huishoudens gebruik kunnen maken van een hoogwaardige fysieke en digitale infrastructuur gebruik  kunnen maken. Het lijkt zinvol te kijken naar wat 'Nederland' kan bijdragen aan de zorg, uitgezonderd geld..

In het plaatje hiernaast zien we daar een voorbeeld van. Parijs wil een 15-minutenstad worden, waar je alles wat je nodig hebt binnen 15-minuten lopen of fietsen kunt vinden. In Nederland kun je bijna alles vinden binnen 4 km fietsen. Nederland telt 13.594 buurten. 83 % (11.331) van alle buurten, zitten binnen 4 km (hemelsbreed) een supermarkt, een drogist en een apotheek. Je zou dus kunnen concluderen, Nederland is grotendeels al een 15-minuten stad . 

Digitaal 

De realiteit is, dat patiënt en zorg tijdens het hele zorgtraject, soms kort, soms lang van elkaar afhankelijk zijn . Patenten en zorgprofessionals zien elkaar door de aard van de ziekte, periodiek. Cruciaal is, juist dan een snelle  beschikbaarheid van kennis, informatie, mensen en capaciteiten.

Dan is het essentieel dat data-, afspraken-, planningen, afspraken, medische-, patiënten informatie en communicatie, gedurende 24 uur per dag, fysiek en digitaal snel uitgewisseld kunnen worden De beschikbare ICT-infrastructuur, moet in staat zijn een groot deel van de onderlinge data uitwisseling, evenals de digitale arts - patient communicatie, aan moeten kunnen Het gaat om een schaal van 1.6 miljoen zorgverleners en 17,6 miljoen Nederlanders, waarvan een deel bij  patiënten thuis! Als dit in 2025 werkelijkheid wordt dan is de weg vrij voor verdere innovatie.

Het komt goed uit, dat Nederland over een uitstekende fysieke infrastructuur beschikt. Met deze infrastructuur kunnen dagelijks 10.000-denh mensen relatief gemakkelijk reizennaar al die zorgvoorzieningen. Niet alleen per ambulance, auto, trein, tram, bus, maar ook per fiets, scootmobiel en te voet. Dit wordt nog belangrijker als de zorgvraag de komende tien jaar verder toeneemt. Dan valt niet te ontkomen aan allerlei vormen van informatie-uitwisselingen langs digitale weg. 

Onderhoud infrastructuur

Beide hoogwaardige fysieke en digitale infrastructuren kunnen bijdragen aan het oplossen van lastige zorg-, capaciteit- en bereikbaarheidsvraagstukken. Daarnaast is het van belang dat deze infrastructuren ook ramp-, endemie- en pandemie bestendig zijn.

Toch wordt er bij de strategie- en planvorming weinig rekening gehouden met de uitstekende infrastructurele voorzieningen. Ambulancevervoer gaat bijvoorbeeld nog steeds uit van 45 minuten aanrijdtijd. Dit is van belang voor het berekenen van het minimum of maximum aantal en soort (vaak dure en acute) zorgvoorzieningen.

Als er wel rekening mee zou wordt gehouden, wat betekent dat dan voor aantal en positionering van vitale zorgvoorzieningen? En tevens voor meer of minder reisafstand, de inzet van mensen en middelen, evenals de noodzaak tot concentratie van medische voorzieningen. 

Nederland een ideaal land voor zorgvoorzieningen. 

Nederland prijkt op de Wikipedialijst van landen naar oppervlakte op plek 133, en is met 41.543 vierkante kilometers (waarvan 11.000 vierkante kilometer wateroppervlak), vergelijkbaar met Denemarken en Zwitserland. Op de lijst van  (vergelijkbare) landen naar inwonertal staat Nederland, met 17.280.000 inwoners, op plek 67. De omvang van de Nederlandse bevolking neemt nog steeds toe. Medio 2022 telde Nederland 17,6 miljoen inwoners (CBS, 2020a). Ook de levensverwachting bij geboorte neemt toe.

Nederland in vergelijking met andere landen

Alleen Taiwan overstijgt Nederland met 23.6 miljoen inwoners. In landen als Zweden en Portugal wonen ca. 10 miljoen inwoners. België en landen als Oostenrijk en Zwitserland hebben circa 8 miljoen inwoners. Finland en Noorwegen scoren ca. 5.5 miljoen inwoners. De grote jongens zoals Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk zitten tussen de 60 en 80 miljoen inwoners. Een interessante vergelijking is te maken tussen Nederland en de Staat New York. Ook al is de staat New York qua oppervlakte vier keer groter dan Nederland, bedraagt het inwoneraantal 19 miljoen inwoners. De stad New York is met 8.5 miljoen inwoners vergelijkbaar met onze Randstad.  

Groei aantal huishoudens en toename bevolkingsomvang

Het aantal huishoudens op bedraagt begin 2022 bedroeg ruim 8,5 miljoen en neemt sterker toe dan de bevolkingsomvang (CBS, 2020h). Dit wordt veroorzaakt door de sterke toename van het aantal eenpersoonshuishoudens tot ruim 3 miljoen op 1 januari 2019.

Het aantal inwoners per km2  is toegenomen van 415 in 1980 tot bijna 513 op 1 januari 2019 (CBS, 2020d). De randstad heeft de grootste bevolkingsdichtheid (Zuid-Holland 1.316 inwoners/km2, Noord-Holland 1 071 inwoners/kmen Utrecht 940 inwoners/km2 ). De meeste ruimte per inwoner is te vinden in Drenthe (187 inwoners/km2). Friesland ( 194 inwoners/km2) en Zeeland (215 inwoners/km2).

#NLdebestezorgterwereld is onderdeel van HAZ  - Copyright 2024 - Privacyverklaring