Over ziekenhuiszorg

Wat speelt in de ziekenhuiszorg?

Anno 2020 zijn er in Nederland zijn 71 ziekenhuizen, 116 ziekenhuislocaties (academische, algemene en kinderziekenhuizen) en 129 buitenpoliklinieken. De fusiegolf van de afgelopen tien jaar lijkt langzaam tot stilstand te komen. Dit jaar heeft zelfs de Reinier Hagagroep aangekondigd te defuseren, of eigenlijk: de juridische fusie terug te draaien. In plaats van fuseren, kiezen de ziekenhuizen vaker voor samenwerken. Bijvoorbeeld op het gebied van oncologiezorg. Aan verschillende kankeroperaties zijn minimum volumenormen gekoppeld en soms lukt het een ziekenhuis alleen deze te halen door samenwerking. Op regionaal niveau zijn meerdere oncologienetwerken ontstaan waarbij de artsen in een groot expertisecentrum het behandelplan opstellen en de operaties uitvoeren. Ziekenhuizen in het netwerk richten zich op het postoperatieve traject. Hetzelfde is gaande in de hartzorg. De 16 hartcentra voeren de complexe hartoperaties uit, omliggende ziekenhuizen doen de voor- en nazorg.

Minder

Ziekenhuiszorg valt onder de Zorgverzekeringswet (Zvw), die in 2006 in werking is getreden. In de Zvw gaat ongeveer 60 procent van het totale zorgbudget om. De geschatte netto zorguitgaven in 2020 bedragen 73,4 miljard euro.

De koepels in ziekenhuisland zijn: de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen, de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra en de Samenwerkende Algemene Ziekenhuizen. Alle ziekenhuizen zijn lid van de NVZ, de acht umc’s zijn ook lid van de NFU en  28 regionale ziekenhuizen zijn tevens lid van de SAZ.

Ziekenhuiszorg kan steeds vaker ook thuis of in de eerste lijn plaatsvinden, niet in de laatste plaats door de opkomst van e-health. Via zijn eigen device kan een patiënt bepaalde vitale functies meten en de metingen doorgeven aan de medisch specialist in het ziekenhuis. De houdt op afstand controle. Het e-consult heeft sinds 2018 een eigen betaaltitel. Sinds 2019 bestaat de “stimuleringsregeling e-health thuis” die het gebruik van e-health verder kan stimuleren.

Ziekenhuizen moeten sinds 2006 jaarlijks onderhandelen met zorgverzekeraars. Het is de bedoeling van het zorgstelsel dat zorgverzekeraars selectief onderhandelen met ziekenhuizen waarbij zij invloed uitoefenen op doelmatigheid en kwaliteit van de zorg. De grootste zorgverzekeraars zijn al jaren Zilveren Kruis, VGZ, CZ en Menzis.

MSB's

Vrijgevestigde medisch specialisten hebben zich in 2015 en 2016 verenigd in medisch specialistische bedrijven (msb’s). Een ziekenhuis kan een of meer msb’s herbergen. Er zijn ongeveer 70 msb’s. Deze hebben een toelatingsovereenkomst gesloten met het ziekenhuis. De huidige bekostigingssystematiek brengt met zich mee dat msb’s een prikkel ondervinden om productie te draaien omdat het inkomen wordt bepaald door het aantal behandelingen.

Hoofdlijnenakkoorden

In 2011 is het eerste hoofdlijnenakkoord afgesloten tussen de NVZ, Federatie Medisch Specialisten, Zorgverzekeraars Nederland met als doel de oplopende zorgkosten te beteugelen. Afspraak was dat de omzet van ziekenhuizen maximaal 2,5 procent zou stijgen. Het hoofdlijnenakkoord 2019-2022 rept van een maximale omzetgroei van 0,8 procent in 2019, dalend tot nul in 2022. Dit akkoord maakt ook subsidiering mogelijk van zorg die vanuit het ziekenhuis wordt verplaatst naar de eerste lijn of thuis. Deze afspraak hangt samen met het rapport De Juiste Zorg Op De Juiste Plek dat in 2018 is verschenen en een plek heeft gekregen in

De huidige ministers en staatssecretaris van VWS hebben in 2018 uiteindelijk vijf hoofdlijnenakkoorden afgesloten: medisch specialistische zorg, huisartsenzorg, paramedische zorg, ggz en wijkverpleging. Zorgverzekeraars pleitten toen al voor slechts twee hoofdlijnenakkoorden. Minister Bruno Bruins voor medische zorg heeft al spijt gekregen, hij zei vorig jaar dat er beter een hoofdlijnenakkoord voor medisch specialistische zorg en huisartsenzorg had kunnen komen.

Hier komt een titel