Van Zorg naar Gezondheid in 5 stappen. 

1. De Mens Eerst 2. Organiseren 3. Innoveren 4. Leiderschap 5. Zelf Ontwerpen!

Drie gerenommeerde wetenschappers van Harvard Business (Medical) School begonnen in 1998 onder-zoek te doen naar de deplorabele toestand van de Health Care in de VS. In 2009 publiceerden ze de resultaten. M. Porter & E. Teisberg 'Redefining Healt Care; C. Christensen c.s. 'The Innovator's Prescrip-tion' en R. Bohmer 'Designing Care.' VBHC (Porter & Teisberg) zijn op dit moment toppers in NL Zorg! De boeken geven op basis van gesprekken, data en grondige analyses een leerzaam inzicht in het orga-niseren, functioneren, de problemen, oorzaken en komen met concrete  oplossingen t.b.v. de zorg in de VS. De uitkomsten bleken goed toepasbaar in Europese landen. De boeken bieden serieuze hand-vatten om tot doorbraken in de NL Zorg te komen.

Het klassieke zorgmodel snakt naar adem 

Wereldwijd staan zorgsectoren al jaren voor ingrijpende veranderingen en uitdagingen. Die beginnen nu mondjesmaat door te breken. Het puur medisch handelen houdt niet alleen meer rekening met de patiënt, maar ook met leefstijl- en gedragsverandering. Daarnaast wijst wetenschappelijk onderzoek uit dat het ziekenhuis lang niet voor elke patiënt de beste plek is.  Dat is lastig vorm te geven. Krachtige medische technologie en behandelmethodieken moeten het mogelijk maken steeds meer patiënten in dagbehandeling, buiten het ziekenhuis of thuis te helpen. De verschuiving naar zorg in de buurt of bij de patiënt thuis is ingezet. Dit zal leiden tot een verschuiving en overheveling van medische en medisch specialistische zorg naar de eerste lijn of thuis. Dit zal op middel lange termijn er voor zorgen dat het ziekenhuis weer het ziekenhuis wordt, waar nieuwe ziektes en ernstig zieke mensen worden behandeld. Dit proces leidt tot de noodzaak, maar ook de vorming en opschaling van zorgketens en netwerken, waarin vooral de derde, tweede en eerste lijn en de thuiszorg intensief gaan samenwerken. Maar dat lukt onvoldoende.

Waarom is dat nog niet gebeurd?

Verdeeldheid is het antwoord. Zowel het zorgsysteem als zorgorganisaties zijn overwegend gefragmenteerd georganiseerd. Ooit een succesformule, maar nu een sta in de weg voor de beste zorg en zorgvernieuwing. Dat betekent dat de zorg zo is georganiseerd, dat ook al doet iedere schakel in de zorgketen het juiste, het toch volledig fout kan gaan. In organisatiekundige termen, werkt het systeem suboptimaal. Vele calamiteiten zijn daaruit ontstaan. En toch blijven zorgorganisaties hieraan vasthouden. Naarmate de druk op artsen en zorgverleners toeneemt, nemen de fouten toe. Dat het vaak nog goed afloopt, komt doordat artsen en zorgverleners steeds meer controlerende en managementtaken op zich nemen. Dag en nacht moeten zij alert en waakzaam zijn (check en dubbelcheck) over hun patiënten, de kwaliteit en veiligheid en bewaken of de dienstverlening door andere afdelingen en organisaties goed verloopt. Dit is ernstig. En moeten we elkaar, en de patiënt, niet langer aandoen!

Bovengenoemde auteurs hebben hiervoor gewaarschuwd en aangegeven dat het nog erger wordt als klassieke fouten zijn verweven in door hen aanbevolen verbetermethodieken. En dat is het geval. Zo leiden ogenschijnlijk moderne systemen en zorgorganisaties fouten, vaak tot foutgevoelige zorg. Het werkt domweg niet, en is schadelijk voor patiënt en arts (IHI, Don Berwick).

Fouten in het zorgsysteem bepalen het niveau van de zorg 

Kun je de problemen en de patiëntenzorg in Nederland vergelijken met de VS? Ja en nee. Nederland is een klein compact, en voor zorgbegrippen, modern land met uitstekende zorgfaciliteiten. Qua omvang is Nederland een postzegel, nauwelijks groter dan twee Duitse deelstaten of qua inwonersaantal vergelijkbaar met de Staat New York. De stad New York telt met 8 miljoen inwoners net zoveel inwoners als onze Randstad.  De overeenkomsten beperken zich tot de uitvoering en de zorgcultuur.

In een Amerikaanse studie van John Hopkins constateerden patiënt safety experts iets belangrijks. Naast het feit 'dat medische fouten als oorzaak van overlijden op de derde plaats staat in de VS', dat 'de meeste medische fouten niet direct te wijten waren aan zogenoemd 'bad doctors', maar dat de meeste fouten het gevolg zijn van systeem- en organisatiefouten,' zoals: slecht gecoördineerde zorg, de afwezigheid en/of de verkeerde toepassing van kwaliteit- en veiligheidsprocedures en afspraken, vermijdbare fouten, variatie in artsenpraktijken en een gebrek aan verantwoordelijkheid nemen.'  .

Alhoewel het Amerikaanse en Nederlandse systeem verschillen, vertoont de uitvoering van de pa-tiëntenzorg door huisartsen, medisch specialisten en zorgverleners, qua vereist niveau van kennis, expertise, technologie, mensen en middelen, overeenkomsten. Het maakt eigenlijk niet uit of je voor een heupimplantatie of kankerbehandeling in een ziekenhuis in Amsterdam, Londen, Chicago of in Beijing wordt onderzocht en behandeld. Ook de lay out van ziekenhuizen, technologie, geneesmid-delen, behandelkamers, röntgen-, operatie- en verpleegafdelingen vertonen overeenkomsten (Porter & Teisberg, Redefining Health Care).

Zorgsystemen staan wereldwijd onder grote druk

Het conventionele zorgsysteem (beleid, uitvoering, bekostiging, wet- en regelgeving en vrijheid van handelen) loopt tegen schier onoplosbare problemen en vertraagt in hoog tempo de ontwikkeling en de effectiviteit van de zorg. De grenzen zijn bereikt, zo betogen vele experts uit tal van weten-schappelijke vakgebieden. De vraag naar een ander zorgsysteem luidt steeds harder.

En óf dat nodig is! Immers er is veel achterstalligheid ontstaan op terreinen als organisatie, innovatie van zorgmodellen, leiderschap en verbeterbereidheid en verandermethoden, terwijl de medische zorg om innovatieve zorgmodellen vraagt en ruimte geven voor het nieuwe. Daartoe heb je tevens nieuwe vaardigheden, instrumenten en nieuwe mindsets nodig die als aandrijver van dit proces kunnen dienen. Dat impliceert dat de komende vier jaar (uiterlijk tot 2025) er een doorbraak in denken moet plaatsvinden op alle niveaus, zowel in de zorg als de overheid. Dit alles op geleide van de evoluerende geneeskunde, medische zorg, bijpassende zorgstandaarden, maatschappelijke en sociale trends.

De systematisch inzet van expertise, principes en methodieken maakt zorg onderscheidend

De vijf-stappen aanpak, zoals voorgesteld, is voortgekomen uit onder meer de eerder genoemde drie publicaties, die krachtiger worden naarmate ze in samenhang worden toegepast. Uiteraard afgestemd op de omvang en de patiënt- en zorgmix. Deze zijn:

  1. 'De Patiënt Eerst,' gebaseerd op S-O-T-A* medische kennis en innovaties
  2. Toepassen van de principes van 'integraal organiseren,' 
  3. Toepassen van de principes van de 'theorie-gedreven innovatie;'
  4. Bepalen van leiderschapsstijlen passend bij professionele en flexibele organisaties;
  5.  Design Thinking/Ontwerp Denken: bij uitstek geschikt voor de zorg.

* State-Of-The- Art.

Ik ga hier in mijn blogs en meetings dieper op in.

Een 'integraal' denkconstruct

Integraal denken en doen is cruciaal in welke organisatie danook. Het is een soort 'Gouden Principe', heilige graal, zoals je wilt, om organisatorisch en economisch de juiste keuzes te kunnen maken. Maar helaas te weinig consequent toegepast in de zorg. Porter doet dat wel en schrijft over 'geïnte-greerde proces unit' / Cyclus (IPU). ook Christensen stelt 'geïntegreerde zorgmodellen' centraal in zijn  boek over Business Model Innovatie in de zorg. Bohmer heeft het in zijn boek 'Designing Care' over een integraal ingerichte 'Operating System.' 

Stel nu dat deze kennis (2009) zou zijn toegepast in de NL Zorg. Natuurlijk overgoten met een NL- couleur locale, dan hadden we nu al geïntegreerde huisartsenpraktijken, maatschappen, zieken-huizen, thuiszorg- en ouderenzorgorganisaties gehad. Dan waren ketens en netwerken bestaande uit huisartsen, medisch specialisten, zorgverleners uit de ziekenhuizen en de thuiszorg en verpleeghuizen min of meer al normaal onderdeel van ons zorgsysteem geweest. Dan zou het organogram van het ziekenhuis er volledig anders uitzien. Immers het principe van 'integraal organiseren' zou hebben geleid tot ziekenhuizen in het ziekenhuis, te weten: (1) klinische zorg, (2) de laag risico - hoog volume dagzorg en (3) de chronische (netwerk) zorg. Deze relatief voordehand lig-gende opsplitsing biedt volgens de drie auteurs grote voordelen, doordat het overzicht, structuur, logica en samenhang biedt en de vraag naar personeel en de behoefte aan overhead sterk hebben gereduceerd. Je zou dit achterstallig werk inhalen kunnen noemen en zeker geen transitie of transformatie van de zorg (ik kom daar op terug).

Radicaal veranderen? Nooit doen!

Nu zult u denken dat een dergelijk 5-stappen aanpak, met ingrijpende maatregelen, de continuïteit van de zorg toch ook bedreigt. Echter het op zijn kop zetten van zorgorganisaties is geen optie. Immers de levens van patiënten staan op het spel. De zorg is immers een systeem, dat essentieel is voor het in stand houden van menselijk leven. Je kunt het systeem opblazen en opnieuw beginnen, maar je kunt het ook aan patiënten en artsen overlaten om de oplossingen uit te werken. Iedereen is het er wel over eens moeten zijn, dat de wijze waarop de zorg door de patient wordt ervaren, drastisch moet verbeteren. Evenals het feit dat alle acties gericht moeten zijn op het herontwerpen van de patiëntervaring. Dat doe je door elk probleem, wetenschappelijk én vanuit verschillende invalshoeken te benaderen. 

Uitgangspunt is hoogwaardige zorg op geleide van actuele en bewezen medische handelingen, ontwikkelingen en innovaties, die maatschappelijk passen en professioneel uitdagen. Dat is waar de zorg weer voor moet gaan. Die wezenlijke verandering van de patiëntervaring zal, wat NL De beste Zorg Ter Wereld betreft, uiterlijk in 2025 afgerond moeten zijn.

COVID-19

COVID-19 heeft laten zien hoe kwetsbaar en eenzijdig ons zorgsysteem is georganiseerd. In maart was het COVID-19 of reguliere zorg. Dat zegt iets van de organisatiegraad van ons zorgsysteem. Het is het een of het ander. Wekenlang lag de reguliere zorg nagenoeg stil. Dat alles in naarstige afwach-ting van een vaccin en groepsimmuniteit. Nodig, omdat de druk op artsen en zorgverleners enorm is. Mede door de vele bezuinigingen die de zorg, vooral in de personele sfeer, hard hebben geraakt. 

Zo kon COVID-19 onze artsen en zorgverleners fysiek en mentaal uitputten. Op basis van de verwachting dat nieuwe pandemieën zullen volgen heeft NL De Beste Zorg Ter Wereld als stelling om uiterlijk 2025 'endemie en pandemie voorbereid' te zijn.

Alles draait om samenhang.  

Dat wil niet zeggen, dat er geen goede zorg wordt gegeven. Integendeel zelfs. Echter het probleem zit hem vooral in het gebrek aan integratie, wederzijdse acceptatie en erkenning, kennis, inzicht en verbinding en empathie tussen bestuurders, managers, artsen en zorgverleners. Het is NL zorgbreed voortdurend aftasten van de mogelijkheden én onmogelijkheden, die de moderne geneeskunde en medische zorg biedt. Belangrijk is  om de zorg en zorgorganisaties rondom 'De Patiënt Eerst' optimaal te organiseren (2), te innoveren (3), te leiden (4) en Design Thinking toe te passen om samen de 'eigen' organisatie onderscheidend te maken (5) op basis van de principes van Ontwerp Denken.

Door de zorg effectief en professioneel te organiseren, steeds te valideren, te herijken, te herinrich-ten, wordt de organisatie robuuster en neemt de werkdruk op artsen en zorgverleners geleidelijk af, waardoor er weer ruimte is voor werkplezier, flow en professionele trots. 

Op weg naar de beste zorg ter wereld!

Om dit alles soepel vorm te geven en op te lijnen met de zorg en zo condities te scheppen voor de beste patiëntenzorg ter wereld, zodat de vraagstelling van de patiënt dé bouwstenen vormen voor 'NL De Beste Zorg Ter Wereld.' Ik nodig je uit deel te nemen aan het initiatief 'NL De Beste Zorg Ter  Wereld.'

#NLdebestezorgterwereld is onderdeel van HAZ  - Copyright 2024 - Privacyverklaring