Evoluties op het gebied van wetenschap, artificiële intelligentie, medische kennis en en innovaties in technologie, geneesmiddelen, maatwerk en digitalisering bepalen de zorg van morgen en overmorgen. Maar hoe houdt de zorg dat bij?

Daar komt bij dat ook sociaal-maatschappelijke ontwikkelingen nu doorzetten. Zo is er structureel aandacht voor: toegankelijkheid van de zorg, specialistische zorg voor kinderen en vrouwen, zorg van kwetsbaren, nadruk op gezond leven, leefstijl en gedrag en zelfmanagement. En dat alles terwijl tegelijkertijd de rol van de patiënt verschuift van passief naar actief. Hoe verbind je deze drie factoren zo met elkaar dat er een adaptief en flexibel zorgsysteem groeit.

Voor het eerst in het 5.000 jarig bestaan van de geneeskunde zijn op veel fronten diverse evoluties zichtbaar. Er is een kluwen van zorgprocessen ontstaan, waaruit het lastig is op te maken, welke invloed welke evolutie heeft op de zorg en hoe dit binnen en vooral ook tussen, bestaande zorgorganisaties, georganiseerd moet worden. Hier gaat het niet om een heftige groeistuip, maar een signaal van een majeure verandering. Zowel de zorg zelf als de rol van de arts, de zorgverlener en de patiënt zullen voor altijd veranderen. Ook de niet-patient komt in beeld. Het zal een jaar of tien duren, maar dan heeft de zorg zijn oude veren afgeschud. 

Alles draaide in de vorige eeuw om instituties. Praktijken en gebouwen waar dure zorg, professionals en technologie, waren samengebracht en waar iedere Nederlander naar toe moest voor medische hulp. In deze eeuw draait alles om kennis, risicobeheersing, om reparatie en chronische geneeskun-de, de zorg in de buurt van of bij de patient thuis. Voor de topreferente en hoog complexe zorg heb je waarschijnlijk nog ziekenhuizen nodig.

Probleem is dat afscheid nemen van het oude en het verwelkomen van het nieuwe vele jaren in beslag neemt. Toch zien we de contouren al. Een aanmerkelijk deel van de zorg zal buiten de huis-artsenpraktijk en het ziekenhuis plaats vinden. Vormen van 'eigen' diagnostiek en behandeling spelen zich veelal in en rond de thuissituatie van de burger af. Kleine medische gebreken waarvoor mensen nu nog naar de huisarts gaan, lossen mensen zelf op al of niet via (een nieuw type) wijkver-pleegkundige,  thuisapotheek, de Apotheek en de drogist of met leefstijl- en gedragsadviezen.